Program Perennial Plant of the Year® rozpoczął się w Stanach Zjednoczonych w 1990 r., aby zaprezentować i promować byliny wyróżniające się na tle konkurencji. Medalistki powinny być odpowiednie dla różnych stref klimatycznych, wymagać niewielkiej pielęgnacji, pozostawać dekoracyjne przez wiele sezonów i być stosunkowo tolerancyjne/odporne wobec szkodników i chorób. Takie m.in. warunki spełnił floks wiechowaty ‘Jeana’, który pod koniec lipca br. został ogłoszony Byliną Roku 2024 – Perennial Plant of the Year® 2024.
Ponad 400 kandydatek
Członkowie amerykańskiego stowarzyszenia branżowego Perennial Plant Association (PPA) każdego lata wybierają Bylinę Roku (The Perennial Plant of the Year®) spośród nawet 400 kandydatek, z których ostatecznie na kartach do finalnego głosowania pozostają trzy lub cztery rośliny. Każdy członek może również nominować maksymalnie dwie rośliny do rozważenia w przyszłości.
Nominacje zazwyczaj muszą spełniać następujące kryteria:
- Przydatność w szerokim zakresie warunków klimatycznych;
- Niskie wymagania pielęgnacyjne;
- Względna odporność na szkodniki i choroby;
- Dostępność w roku promocji;
- Dekoracyjność przez długi okres w sezonie.
‘Jeana’ – magnes na motyle
Byliną 2024 Roku został w lipcu 2023 r. floks wiechowaty (Phlox paniculata) ‘Jeana’. Bylina ta została odkryta przez Jeanę Prewitt wzdłuż rzeki Harpeth w pobliżu Nashville w stanie Tennessee. Osiąga wysokość 1,5 (1,8) m przy średnicy kępy do 1,2 m. Tworzy bardzo małe, lawendoworóżowe kwiaty o średnicy 0,5-0,8 cm (jedne z najmniejszych u floksów wiechowatych), ale zebrane w bardzo duże wiechy na wysokich i mocnych łodygach. Kwiaty te wabią liczne owady, a w doświadczeniach prowadzonych w ośrodku Mt. Cuba Center w Wilmington w stanie Delaware w USA (strefa 7 USDA) ‘Jeana’ została określona jako „bez wątpienia najlepsza odmiana tego gatunku w polowych doświadczeniach porównawczych” (testowano 94 odmiany).
Wynikało to z jej ogromnej tolerancji wobec mączniaka prawdziwego oraz niesamowitej zdolności wabienia do ogrodu motyli. Podczas dwuletnich obserwacji na tej odmianie doliczono się aż 539 wizyt motyli, podczas gdy na następnej w kolejności odmianie ‘Lavelle’ – „tylko” 117. Co ciekawe, wśród najlepszych odmian ogrodowych tego gatunku pod względem odporności na mączniaka i atrakcyjności dla owadów dominowały odmiany amerykańskie, gorzej wypadły te pochodzące z hodowli w Europie. Inne najlepiej ocenione odmiany w tym samym doświadczeniu to m.in. ‘Glamour Girl’ (kwiaty koraloworóżowe; bardzo dobra odporność na mączniaka), ‘Delta Snow’ (niesamowita liczba biało-różowych kwiatów i dobra odporność na mączniaka) czy ‘David’ (białe kwiaty, bardzo dobra odporność na mączniaka; był Byliną Roku 2002).
Członkowie PPA wybrali floks ’Jeana’ Byliną Roku także dlatego, że jest to według nich doskonała roślina pomostowa między wczesnymi i później kwitnącymi bylinami. Odmiana ta jest wdzięczna za ogławianie przekwitłych kwiatostanów, co sprzyja dłuższemu kwitnieniu i zapobiega samosiewowi.
Floksy wiechowate – top 10 z USA
10 najlepszych odmian floksów w doświadczeniu polowym w Mt. Cuba Center w latach 2015-2017:
‘Jeana’ (ocena: 5 gwiazdek)
‘Glamour Girl’ (ocena:4,5 gwiazdki)
‘Delta Snow’ (ocena: 4 gwiazdki)
‘Babyface’ (ocena: 4 gwiazdki)
‘Lavelle’(ocena: 4 gwiazdki)
‘Robert Poore’ (ocena: 4 gwiazdki)
‘Dick Weaver’(ocena: 4 gwiazdki)
‘David’ (ocena: 4 gwiazdki)
‘Ditomdre’ (Coral Créme Drop) (ocena: 4 gwiazdki)
‘Shortwood’(ocena: 4 gwiazdki)
Byliny Roku 10 poprzednich lat
2023 r. – rudbekia (Rudbeckia) ‘American Gold Rush’
2022 r. – schizachyrium miotlaste (Schizachyrium scoparium) i odmiany
2021 r. – kalaminta mniejsza (Calamintha nepeta subsp. nepeta)
2020 r. – aralia sercowata (Aralia cordata) ‘Sun King’
2019 r. – czyściec (Stachys) ’Hummelo’
2018 r. – czosnek (Allium) ‘Millenium’
2017 r. – trojeść bulwiasta (Asclepias tuberosa)
2016 r. – zawilec (Anemone x hybrida) ’Honorine Jobert’
2015 r. – bodziszek kantabryjski (Geranium xcantabrigiense) ‘Biokovo’
2014 r. – proso wiechowate (Panicum virgatum) ‘Northwind’
2013 r. – kokoryczka wonna (Polygonatum odoratum) ‘Variegatum’
[…] zapylającym, floksy ponownie zyskały na popularności w produkcji i w handlu. Floksy szydlaste zyskały także ze względu na pojawienie się nowych odmian, w tym tolerancyjnych […]