Tegoroczny sezon sprzedaży w wielu centrach ogrodniczych zaczął się dużo wcześniej niż zazwyczaj. Wiosenna pogoda w lutym sprawiła, że liczne punkty sprzedaży zaczęły wystawiać rośliny do handlu już w drugiej połowie tego miesiąca. Podobną sytuację można było – na podstawie mediów społecznościowych – zaobserwować także w punktach sprzedaży przy szkółkach. O tej porze roku klientów przyciągają przede wszystkim rośliny kwitnące rośliny rabatowe (bratki, stokrotki, itp.) czy cebulowe w pojemnikach. Są jednak dwa produkty szkółkarskie przyciągające wiosną klientów jak magnes. To rozpoczynające ogrodowy sezon oczary i ciemierniki.
Oczary
Te ogrodowe krzewy ozdobne cieszą oczy kwiatami ukazującymi się czasem już w styczniu. Wszyscy chętnie je oglądają, fotografują i podziwiają. Mają jednak pewien mankament. Wczesne kwitnienie jest ich atutem, ale bywa też wadą. Gdy wiosna jest późna i zimna, nie zawsze znajdą nabywców. Zdążą zazwyczaj przekwitnąć zanim pierwsi klienci dotrą do punktów handlowych. Wtedy ich zakupem zainteresowani będą co najwyżej hobbyści, gdyż po kwitnieniu oczary nie przyciągają już specjalnie uwagi.
Produkcja oczarów jest stosunkowo długa, trudna i pracochłonna. Większość odmian rozmnaża się przez szczepienie. Dlatego są to produkty z tzw. górnej półki, osiągające wysokie ceny. Warto je jednak mieć w ofercie, chociażby dla dekoracji punktu handlowego. A przy okazji, według specjalistów od marketingu, jedną z dróg zwiększenia sprzedaży drogich produktów w centrach ogrodniczych jest edukowanie klientów, czym taka cena jest spowodowana. To, że oczar musi kosztować więcej niż np. krzew tawuły japońskiej wiedzą szkółkarze. Dla przeciętnego klienta różnice w technologii ich produkcji pozostają czarną magią.
Czy można przedłużyć kwitnienie oczarów?
Po pierwsze warto produkować lub oferować do sprzedaży kilka odmian i gatunków tych roślin. Dla przykładu ‘Jelena’, jedna z najwcześniejszych odmian oczaru pośredniego (Hamamelis x intermedia) zakwita średnio o 34 dni wcześniej niż najpóźniejsza – ‘Diane’. Należy też pamiętać, że kwitnienie mocno zależy też od przebiegu pogody. W przypadku tej samej odmiany może różnić się rok do roku nawet o 20-30 dni. Poszczególne taksony różnią się także długością okresu kwitnienia. W amerykańskich doświadczeniach najdłużej utrzymywały kwiaty oczary pośrednie 'Arnold Promise’ i ‘Pallida’.
Przedłużyć kwitnienie oczarów można także przechowując rośliny w chłodni w temperaturze -2OC do 0OC. Wtedy można je sukcesywnie wyciągać z warunków chłodniczych zachowując ciągłość kwitnienia. W przypadku oczarów kwitnienie można w ten sposób przeciągnąć o miesiąc do półtora. Przechowywane dłużej w chłodni zazwyczaj i tak bowiem rozpoczynają kwitnienie, nawet w takich warunkach. Niektóre doświadczenia brytyjskie wskazują, że dłużej (nawet do kwietnia) można utrzymać ten gatunek w stanie zimowego uśpienia w temperaturze poniżej -3OC.
Jak dobrze prezentować oczary?
Warto pamiętać, aby odmiany o jasnych kwiatach (żółte, pomarańczowe) ustawiać w punkcie sprzedaży na ciemnym tle, np. krzewów cisów. Dotyczy to np. takich kreacji oczaru pośredniego jak: ‘Aphrodite’ (kwiaty pomarańczowo-czerwone), ‘Arnold Promise’ (żółte), ‘Feuerzauber’ (miedzianopomarańczowe), ‘Harry’ (pomarańczowe),‘Jelena’ (żółte z pomarańczowym oczkiem), ‘Strawberries and Cream’ (dwubarwne żółto-czerwone), ‘Vesna (pomarańczowożółte) czy ‘Westerstede’ (żółte). Jasne, żółte kwiaty z ciemniejszym oczkiem ma także oczar omszony (H. mollis). Bardzo ładne, jaskrawożółte kwiaty ma oczar pośredni ‘Pallida’, Jego wadą jest jednak utrzymywanie w czasie kwitnienia wielu zaschniętych liści z poprzedniego sezonu.
fot. W. Górka
Ostatnio pojawiły się w handlu intrygujące odmiany o kwiatach ciemnych, np. oczar wiosenny (H. vernalis) ‘Amethyst’ (kwiaty fioletowe) oraz oczary pośrednie ‘Rubin’ i ‘Foxy Lady’ (obie tworzą kwiaty czerwone). Warto je eksponować na jasnym tle, aby najlepiej uwidocznić ciemne kwiaty.
Podobne zasady ekspozycji roślin w ogrodzie należy także polecać klientom.
Oczary pachnące
Obecnie bardzo modne są rośliny pachnące. W przypadku oczarów warto pod tym względem promować np. odmianę ‘Aurora’, zaliczaną do najmocniej pachnących. Zapach jej kwiatów t mocny, słodko-korzenny. Pojemniki z takimi roślinami należy w centrum ogrodniczym ustawiać blisko przejść i ścieżek, gdzie zapach będzie wyczuwalny przez klientów.
Najmocniej pachnące odmiany oczarów
- Hamamelis mollis ‘Early Bright’
- H. mollis ‘Wisley Supreme’
- H x intermedia ‘Aurora’
- H x intermedia ‘Doerak’
- H x intermedia ‘Limelight’
- H. vernalis ‘Lombarts Weeping’
- H. vernalis ‘New Years Gold’
- H. vernalis ‘Orange Sunrise’
Barwne liście oczarów jesienią
Jesień to drugi okres w sezonie, gdy oczary mogą ponownie przyciągać uwagę nabywców. Tym razem liśćmi, które u wielu odmian pięknie przebarwiają się. Także pod tym względem występują jednak różnice odmianowe. Ognistoczerwone barwy mogą np. przybierać liście odmiany ‘Jelena’. U odmiany ‘Vesna’ zmieniają one kolor na pomarańczowy, u odmiana 'Harry’ na czerwonożółty, ale u popularnej ‘Pallida’ – tylko na żółty. Jedne z najładniejszych liści jesienią – w mieszance tonacji żółtych, pomarańczowych i czerwonych – ma oczar wiosenny ‘Autumn Embers’.
Ciemierniki mieszańcowe
To byliny, które wczesną wiosną także przyciągają klientów. Wyeksponowane w barwnych pojemnikach prezentują się czasami nawet lepiej niż w miejscu docelowym w ogrodzie. Tam zwykle wiosną ich liście są już podniszczone po zimie.
Ostatnio modne są przede wszystkim duże i efektowne odmiany mieszańcowe tych roślin o barwnych kwiatach oraz czasami także liściach. Kwiaty nowych odmian pojawiają się bardzo licznie, są wysokie (nawet do 50 cm), skupione ponad piętrem skórzastych, zimozielonych liści. Kwiaty mogą mieć różne odcienie: od białych, przez różowe do bardzo ciemnych, purpurowofioletowych. Kolory mogą być czyste lub kwiaty mogą być wielobarwne czy nakrapiane. U wielu odmian kwiaty pojawiają się jako jasne, aby ciemnieć w miarę kwitnienia. Ponieważ są bardzo trwałe, na jednej rośliny możemy mieć kwiaty w wielu odcieniach, zależnie od ich stadia rozwoju. Często kwiaty najstarsze zielenieją. Ponieważ te odmiany są w większości licencjonowane należą do produktów stosunkowo drogich. Ich atutem będzie jednak dobra trwałość w punkcie sprzedaży.
Dwie firmy zdominowały rynek odmianowy
Szukając najlepszych odmian do handlu w centrach ogrodniczych warto zwrócić uwagę na kreacje od dwóch hodowców. Europejski rynek ciemiernikowych nowości zdominowały, bowiem obecnie dwie firmy. To szkółki Het Wilgenbroek/Helleborus bvba z Belgii oraz Heuger Gartenbaubetriebe z Niemiec. Obie oprócz hodowli, zajmują się także produkcją „młodzieży” ciemierników do dalszej produkcji. Najbardziej znane i efektowne w handlu to seria LOVELY z Helleborus Bvba oraz HGC® z firmy Heuger Gartenbaubetriebe.
W Polsce jedną z większych produkcji ciemierników o wysokiej jakości może poszczycić się np. Szkółka Krzewów Ozdobnych Zymon z Wielkopolski. Rośliny z tego gospodarstwa co roku przyciągają tłumy do jej stoiska podczas wiosennych wystaw ogrodniczych.
Ciemierniki z kolekcji Lovely
Odmiany z tej grupy pochodzą z hodowli belgijskiej szkółki Het Wilgenbroek/Helleborus Bvba. Tworzą bardzo liczne kwiaty w jasnych odcieniach, bieli, zieleni, beżu i różu. W miarę starzenia się, kwiaty często najpierw różowieją, a potem zielenieją. Pędy kwiatostanowe dorastają do wysokości 30-40 cm. Są efektownie wyeksponowane ponad piętrem skórzastych liści. U niektórych odmian (np. ‘Magic Leaves’) także one mogą być dekoracyjnie marmurkowate. W obrębie tej grupy najbardziej znane odmiany to: ‘Snow Love’, Candy Love’, ‘Chrystal Love’, ‘Anna’, ‘Winter Passion’, Winter Star’, ‘Royal Sofia’. ‘Magic Leaves’ czy ‘Emma’.
Złota kolekcja ciemierników HGC®
HGC® to marka handlowa pochodząca od nazwy Helleborus Gold Collection®, czyli złotej kolekcji ciemierników firmy Heuger Gartenbaubetriebe. Do sprzedaży wiosennej najbardziej spektakularne będą jej odmiany (obecnie jest ich około 28) z podgrupy Ice N’Roses®. Uzyskane zostały w wyniku wielokrotnego krzyżowania, a nowemu gatunkowi hodowca nadał nazwę Helleborus x glandorfensis.
To rośliny wysokie (nawet do 60 cm), zdrowe odporne na warunki ogrodowe. Co ciekawe, odmiany z tej grupy mają znosić także słoneczne stanowisko (większość ciemierników preferuje latem półcień). Ich kwiaty są koloru od białego, przez wszystkiego odcienie różowego po ciemnopurpurowe. Niektóre odmiany mają także marmurkowate liście.
Nieco wcześniej (w Europie zachodniej już w zimie) zakwitają odmiany z grupy HGC® Winter Ballet® uzyskane przez krzyżowanie H. x hybridus i H. niger. Ich kwiaty są niższe (do 50 cm), białe lub różowe, pojedyncze lub półpełne.
Inną gamę kolorystyczną można natomiast znaleźć w grupie Spring Promise®. To także odmiany mieszańcowe, ale mające w swoim rodowodzie m.in. geny ciemiernika wschodniego (H. orientalis), Są wśród nich m.in. ciekawe kreacje o kwiatach żółtych oraz białych z rysunkiem na płatkach.